برآورد شاخص کمبود رطوبت و تخمین رطوبت خاک با استفاده از سنجش از دور (مطالعه موردی: دشت مشهد)

thesis
abstract

چکیده تمام نما: مطالعات متعددی تاکنون جهت تخمین رطوبت خاک با استفاده از تصاویر ماهواره ای و شاخص های مختلف پوشش گیاهی از جمله ndvi انجام گرفته است.ولی دو ضعف اساسی این مدل ها و مطالعات این است که اولا این روش ها تاکنون برای مناطقی که دارای پوشش گیاهی ضعیف و یا فاقد پوششی گیاهی هستند ناکارآمد بوده و ثانیا این روش ها عمدتا در اراضی دیم یا مراتع نتایج مناسب تری ارائه داده و در صورت فاریاب بودن اراضی نتایج دقیقی ارائه نخواهد داد. از این روی لازم است روشی ارائه شود که بتواند ضعف های مدل های موجود را جبران نماید. تمرکز این پژوهش بر برآورد رطوبت خاک برای مناطق دارای پوشش گیاهی ضعیف و یا فاقد پوشش گیاهی بوده است. مدل ذوزنقه ای دما-پوشش گیاهی قادر است با در نظر گرفتن وضعیت رطوبتی گیاه و محیط و همچنین شرایط پوشش گیاهی، با دقت مناسبی شرایط تنش آبی در گیاه را برای پوشش گیاهی ضعیف و یا فاقد پوشش گیاهی همچنین پوشش گیاهی متراکم برآورد نماید. در این پژوهش ابتدا توسط تصاویر سنجنده مودیس پهنه بندی شاخص کمبود آب (wdi) در محدوده مطالعاتی زیرمجموعه دشت مشهد در سال آبی 91-90 صورت گرفته و سپس با استفاده از رابطه تنگاتنگ این پارامتر با رطوبت خاک، رابطه ای خطی میان این دو پارامتر برازش داده شد. این منطقه در محدوده مرکزی دشت مشهد و به وسعت 1200 کیلومتر مربع در اطراف مرکز تحقیقات کشاورزی گلمکان واقع شده است. به منظور اجتناب از تصحیحات ارتفاعی در داده های زمینی و ماهواره ای و امکان تعمیم برخی از داده های نقطه ای به کل منطقه مورد مطالعه، محدوده جغرافیایی این منطقه به گونه ای انتخاب شد که اولا ایستگاه گلمکان در مرکز آن قرار گیرد ثانیا تا حد امکان در محدوده دشت و هموار باشد. داده های رطوبت خاک در این ایستگاه به صورت هفتگی و نقطه ای در 5 عمق 5، 10، 20، 30 و 50 سانتی متری از سطح زمین به وسیله دستگاه tdr اندازه گیری می شود. شاخص کمبود آب برای محاسبه مختصات چهار راس ذوزنقه دما-پوشش گیاهی از رابطه توازن انرژی پنمن- مانتیث استفاده کرده و چهار ترکیب مختلف حدی دما و پوشش گیاهی را محاسبه می نماید. در روابط ارائه شده توسط موران و همکاران به منظور ترسیم مختصات شکل ذوزنقه ای به برخی اندازه گیری های میدانی برای به دست آوردن پارامترهای تابش خالص، کمبود فشار بخار، دمای هوا و سرعت باد نیاز است. برای اجرای الگوریتم ذوزنقه ای دما- پوشش گیاهی لازم است دمای سطح زمین به ازای هر پیکسل محاسبه شود که از طریق یک فرآیند سعی و خطا مقدار ts و در نتیجه سایر پارامترها برای هر یک از چهار راس ذوزنقه به ازای هر پیکسل به دست می آید. برازش رابطه خطی میان دو پارامتر رطوبت خاک و شاخص تنش آبی در محدوده مرکز تحقیقات گلمکان در عمق 5 سانتی متری از سطح خاک، با توجه به ضریب همبستگی 93% نشان دهنده همبستگی نسبتا زیاد این دو پارامتر به یکدیگر است. همچنین ضریب همبستگی 81% در برازش رابطه خطی مربوط به شاخص تنش آبی و رطوبت خاک در عمق 10 سانتی متری از سطح خاک، اولا حاکی از وجود همبستگی میان این دو پارامتر بوده و ثانیا کاهش مقدار این ضریب نسبت به ضریب همبستگی رابطه خطی برای عمق 5 سانتی متر نشان دهنده عدم تصادفی بودن این رابطه و تطابق قابل قبول آن با شرایط طبیعی است. هم روندی بارندگی و رطوبت نسبی هوا با مقادیر میانگین شاخص کمبود آب حاکی از انطباق مناسب این شاخص با وضعیت رطوبتی منطقه و پوشش گیاهی می باشد. نتایج حاکی از آن است که چنانچه داده های اندازه گیری شده کافی در اختیار باشد، مقادیر محاسبه شده برای شاخص تنش آبی گیاه از روندی منطقی و مطابق با شرایط واقعی زمین و گیاه برخوردار خواهد بود.

similar resources

برآورد رطوبت خاک با استفاده از داده‌های سنجش از دور و سامانه بیلان انرژی سطح

رطوبت خاک یکی از پارامترهای کلیدی در مطالعات منابع آب و آبخیزداری می‌باشد. اندازه‌گیری میدانی این پارامتر در مقیاس کلان کاری بسیار مشکل، زمان‌بر و پرهزینه است. از این‌رو، در سال‌های اخیر روش‌های نوین متعددی مبتنی بر داده‌های ماهواره‌ای برای برآورد و مدل‌سازی رطوبت خاک توسعه داده شده­اند. در میان روش‌های ارائه شده مدل‌های مبتنی بر بیلان انرژی سطح با توجه به ماهیت فیزیکی که دارند، از اهمیت ویژه و...

full text

ارایه‌ی یک روش نوین تخمین رطوبت خاک با استفاده از تصاویر سنجش از دور نوری

بررسی فرآیندهای سطح زمین با استفاده از سنجش از دور نوری به­طور عام به باند­های الکترومغناطیسی قرمز، سبز، آبی (RGB)، مادون قرمز (NIR) و موج کوتاه (SWIR) مرتبط می­شود. در روش تخمین رطوبت خاک با استفاده از تصاویر سنجش از دور نوری، با فرض ارتباط خطی بین بازتابش­های قرمز و مادون قرمز ((Red-NIR، خط عاری از پوشش گیاهی (خط خاک) به­عنوان خط مبنا در نظر گرفته شده و خطوط هم­رطوبت به شکل عمود بر این خط مور...

full text

استفاده از خصوصیات منحنی تراکم خاک برای تخمین رطوبت خاک با استفاده از مدل ون‌گنوختن

مدل ون‌گنوختن معروفترین و پرکاربردترین مدل منحنی نگهداشت آب خاک است. پارامترهای این مدل توسط تخمینگر‌های مختلف از جمله بافت خاک تخمین زده شده‌اند. اما تا کنون از خصوصیات منحنی تراکم جهت تخمین پارامترهای مدل ون‌گنوختن و نهایتا رطوبت خاک استفاده نشده است. منحنی تراکم یکی از خصوصیات مکانیکی خاک است و رابطه بین تنش- کرنش با مدول الاستیسته در خاک را نشان می‌دهد. دو منحنی نگهداشت آب خاک و منحنی تراکم...

full text

برآورد رطوبت خاک به کمک شاخص‌های پوشش گیاهی و دمای سطح خاک و شاخص نرمال‌شده رطوبت با استفاده از تصاویر MODIS

برآورد رطوبت خاک سطحی برای مدیریت بهینه منابع آب و خاک ضروری است. رطوبت خاک سطحی، متغیری مهم در چرخۀ آبی طبیعت است که نقش مهمی در تعادل جهانی آب و انرژی به واسطه تاثیر بر فرآینده­های هیدرولوژیک، اکولوژیک و هواشناسی دارد. رطوبت خاک به دلیل تغییر­پذیری ویژگی­های خاک، توپوگرافی، پوشش گیاهی و پویایی نیوار در زمان و مکان تغییر می­کند. اندازه­گیری رطوبت خاک، به طور مستقیم با استفاده از روش­های درجا م...

full text

ارزیابی رطوبت هفتگی خاک و خشکسالی کشاورزی برای دوره‌های آتی با استفاده از مدل DSSAT (مطالعه موردی: دشت بیرجند)

رطوبت خاک یک پارامتر تعیین‌ کننده در بسیاری از فرآیند‌های پیچیده زیست­محیطی است و نقش تعیین کننده‌ای در وقوع خشکسالی کشاورزی دارد. بدین منظور در این تحقیق، با استفاده از داده‌های برآورد شده رطوبت خاک توسط مدل DSSAT  و داده‌های گزارش پنجم تغییراقلیم، خشکسالی کشاورزی به‌کمک شاخص کمبود رطوبت خاک (SMDI) برای دوره‌های آتی (2015-2045) و (2045-2075) تعیین و با دوره پایه (1975-2005) مقایسه گردید. خروجی...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه فردوسی مشهد - دانشکده کشاورزی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023